Ispitujući ideologiju i konformizam sa stanovišta života u sovjetskoj satelit državi, Václav Havel u jednom od svojih najuticajnih tekstova „Moć nemoćnih” analizira i značaj „nezavisnih inicijativa” u kojima „disidenti” sarađuju. Slobodno izražavanje pojedinca (tzv. „život u istini”) i formiranje „paralelnih struktura” (parallel polis) samo su neki od predloženih načina disidentskog suprostavaljanja post-totalitarizmu koji su imali odjek širom Istočne Evrope tokom 80-ih i 90-ih godina prošlog veka. Mogu li se Havelovi predlozi primeniti kao uspešan model suprostavljanja konformizmu i zbacivanja represivnog sistema danas? Iako Havel upućujuće na važne odraze slobodarskog čina i iskaza svakog pojedinca, ontološka priroda Havelove argumentacije ostaje problematična. Za rušenje kolektivnog konformizma i izgradnju kvalitativno drugačijeg sistema, kao u post-totalitatnim tako i u post-demokratskih društvima, individualnu svest je nužno sagledati u kontekstu sistemskih procesa: kapitalističkog imperijalizama, komodifikacije društva, klasnih antagonizama i dominacije modernih tehnologija kao što implicira koncept „velikog odbijanja“ Herberta Markuzea. Zamišnjanje šta bi trebalo biti nasuprot onom što jeste takođe čini Markuzeov koncept svrsishodnijim od Havelovog modela u kontekstu pitanja kojim se ova analiza bavi.

Dragana Mrvoš je predavač u oblasti komparativne politike i međunarodnih odnosa na Fakultetu Južna Florida u Sent Petersburgu, SAD. Doktorirala je u školi za interdisciplinarne globalne studije pri univerzitetu na kome trenutno predaje. Master i osnovne studije Dragana je završila na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu. Njena instraživačka interesovanja uključuju društvene pokrete, ljudska prava, digitalne tehnologije i kvalitet demokratije.