,,Angažman” se često koristi kao sinonim za političke proteste, nove društvene pokrete ili građanski aktivizam. Istovremeno, angažman se može konceptualizovati kao jedan osnovni tip ljudskog delanja, čak i kao najelementarniji modus ljudske egzistencije (poput fenomenološke tradicije konceptualizovanja ljudske egzistencije kao ,,angažovanosti sa svetom”). Plodnost koncepcije angažmana leži upravo u ovom potencijalu da premosti različite nivoe apstrakcije na kojima promišljamo društvenu stvarnost – od socijalne ontologije i filozofske antropologije do studija društvenih pokreta i analize novih formi političkog delanja – i da na taj način transcendira disciplinarne granice. Svaka refleksija o ,,angažmanu”, čini se, inherentno nas upućuje na razvijanje jedne holističke perspektive spram savremene društvene stvarnosti, perspektive koja mora istovremeno da se uhvati u koštac sa čitavim nizom pitanja: na kakvu vrstu delanja se odnosi pojam angažmana; kako je moguć grupni (kolektivni) angažman u svetlu nesvodive idiosinkratičnosti pojedinaca; da li je svako angažovanje inherentno intersubjektivno, da li ono uvek ,,angažuje” verovanja, intencije ili afektivna stanja drugih pojedinaca, bilo da su oni fizički prisutni ili ne; kakav je odnos između angažmana i društvenih promena?

Ova razmatranja postepeno otvaraju čitav jedan horizont političkih i društveno-teorijskih pitanja: na primer, da li bi se angažman mogao konceptualizovati kao refleksija društvenih aktera o postojećim normama i pravilima društvenog delanja; mogu li pojedinci da reflektuju o normama delanja samo kao građani u javnoj sferi, ili mogu biti na taj način refleksivni i kao nosioci institucionalizovanih društvenih uloga (profesionalnih ili drugih); da li angažman treba da ima viziju, tj. da li su sveobuhvatne vizije dobrog društva neophodne za bilo kakav angažman, ili je dovoljno jednostavno se fokusirati na konkretne društvene probleme; da li su moguće institucije koje imaju ,,ugrađen” angažman, tj. refleksivnost o sopstvenim normama delanja; u kojoj meri angažman mora podrazumevati bilo kakav oblik nasilja; u kojoj meri je danas i dalje plodno praviti distinkcije između ,,progresivnih” ili ,,emancipatornih” oblika angažmana i onih koji su ,,reakcionarni”, ,,apologetski” ili ,,pseudo-emancipatorni”, oni koji proizvode nove oblike socijalne nepravde, isključivanja i nasilja dok targetiraju postojeće? Na svakom nivou razmišljanja o fenomenu angažmana susrećemo se tako sa nečim što se može nazvati pojmovnom ,,slikom u ogledalu” koncepcije angažmana u smislu složenosti i analitičkog potencijala: naime, sa  koncepcijom dominacije.

Dok se angažman često poistovećuje sa građanskim aktivizmom ili političkim protestima, dominacija neretko postaje sinonim za ugnjetavanje, eksploataciju ili postojanje društvenih nejednakosti. Međutim, koncepcija dominacije ima jednak potencijal kao i ,,angažman” za premošćavanje različitih nivoa apstrakcije i podsticanje holističke refleksije o društvenoj stvarnosti. Tradicija kritičke teorije u širokom smislu naročito dobro svedoči o analitičkom potencijalu ,,dominacije”: od Maksa Horkhajmera, Teodora Adorna i Valtera Benjamina do Jirgena Habermasa, Aksela Honeta i Džudit Batler, kritički teoretičari su konceptualizovali dominaciju istovremeno kao sistemsko obeležje društvene stvarnosti i kao jedan bazični aspekt samog ljudskog stanja. U okviru ovih perspektiva, ,,dominacija” premošćava jaz između makro-nivoa sistematičnih obrazaca asimetrije moći među društvenim akterima (ekonomska eksploatacija, politički autoritarizam, tehnokratija, sistematični obrasci kulturne diskriminacije) i mikro-nivoa ljudske subjektivnosti uhvaćene u mreže svakodnevnih društvenih interakcija, pošto dominacija, najšire shvaćena kao represija određenog  ljudskog potencijala (moći delanja, uma, mimezisa, potencijala socijalne slobode, itd.) igra u kritičkoj teoriji konstitutivnu ulogu u procesu društveno uslovljene formacije ljudske subjektivnosti.

U okviru tekućeg Godišnjeg seminara Instituta za filozofiju i društvenu teoriju, istražujemo konceptualno i empirijsko međuprožimanje angažmana i dominacije. Koristeći se analitičkim potencijalom obe koncepcije za artikulisanje nijansirane i višedimenzionalne analize fenomena kao što su kriza liberalne demokratije i jačanje savremenog autoritarizma, produbljivanje društvenih nejednakosti u današnjem kapitalizmu i rađanje novih oblika građanskog aktivizma i protesta, adresiramo pitanja poput sledećih: može li se dominacija konceptualizovati kao neutralizacija angažmana, odnosno ljudskog potencijala za refleksiju o postojećim normama i pravilima delanja; šta znači biti angažovan “protiv svih oblika dominacije”, i može li biti kolektivnog angažmana koji ne bi bio utemeljen na nekom obliku dominacije konstitutivne za sam angažovani kolektiv; kakva vrsta “dodatne refleksivnosti” je neophodna da bi angažman izbegao opasnost da reprodukuje neke forme domincaije, bilo unutar angažovanog kolektiva ili u široj društvenoj stvarnosti; da li jedan temeljno “ne-autoritarni” angažman može uspešno da ospori i demontira najkompleksnije forme dominacije u savremenom kapitalizmu (one koje zahtevaju neku vrstu “dijagnoze” ili “razotkrivanja”, pa samim tim i određeni stepen epistemološke privilegovanosti angažovanog kolektiva); i da li danas svedočimo nastanku “kompleksnih” režima dominacije (Lik Boltanski), u kojima se sama reprodukcija institucionalizovanih formi dominacije (sistematskih asimetrija moći među društvenim akterima i represija ljudskih potencijala) odvija u formi stalnog poziva akterima da se “angažuju”?