[Predavanje] Rastko Močnik – Istorijski značaj jugoslovenskog socijalizma (FMK/YugoLab/CriticLab)
🗓 Maj 9 🕒 17:00 CET 🔹 IFDT/online
U jugoslovenskom društvu, kao i u svakoj društvenoj formaciji, odvijali su se protivrečni procesi. Glavna kontradikcija bila je ona između socijalističkih i kapitalističkih procesa. Kapitalistički procesi su bili „spontani“, jer su bili pokrenuti logikom svetskog kapitalističkog sistema, koji je uključivao i Jugoslaviju. Nasuprot tome, socijalističke procese su pokretale svesne socijalističke prakse koje su proizlazile iz političkih odluka i mogle su da uspevaju samo ako su ih prihvatile i podržale narodne mase.
Predstavićemo glavne tekovine jugoslovenskog socijalizma: društvenu svojinu – instituciju koja se do sada najviše približila ukidanju svojine; radničko samoupravljanje – instituciju koja se do sada najviše približila socijalističkom zahtevu da proizvodom raspolažu oni koji su ga proizveli; društveno upravljanje u društvenim delatnostima (obrazovanju, zdravstvu, penzijskom sistemu, socijali itd.) – instituciju koja je onemogućila komercijalizaciju ovih delatnosti, ali ih nije podredila državnom administriranju. Predstavićemo Kidričev model ekonomske reprodukcije, koji je povezivao planiranje na nivou nacionalne ekonomije i odlučivanje radnih kolektiva na nivou proizvodne jedinice („preduzeća“). Ukratko ćemo se osvrnuti na neka rešenja, koja u stvarnosti nisu baš uspela, ali zaslužuju posebnu pažnju i analizu, jer su ukinula klasne odnose i pokušala da onemoguće etatističko administriranje: delegatski sistem – alternativa buržoaskom parlamentarizmu; osnovna organizacija udruženog rada, OOUR – alternativa „post-fordističkim“ rešenjima tipa „unità tecnologica elementare“; dogovorna ekonomija – alternativa robnoj proizvodnji i etatističkom planiranju. Šematski ćemo predstaviti neke aspekte razaranja federacije i restauracije kapitalizma.
Događaj će biti fotografisan i sniman radi objavljivanja na društvenim mrežama, vebsajtu i drugim kanalima informisanja u svrhu promocije događaja i aktivnosti Instituta.