ShoahLab: Laboratorija za izučavanje Holokausta osmišljena je kao čvorište disciplinarno i metodski različitih pristupa istraživanju Holokausta. Laboratorija okuplja istoričare, filozofe, sociologe, teoretičare vizuelnih umetnosti, književnosti i savremenih medija, kao i praktičare iz oblasti muzeologije, obrazovanja, arhivistike i bibliotekarstva – u zajedničkom nastojanju da se rasvetli, razume i objasni jedan zločin bez presedana, te njegov značaj i reperkusije za savremenost.
NAJAVE
VESTI
PUBLIKACIJE
Women in the Holocaust (2025 – u pripremi)
Perspektive izučavanja Holokausta i genocida (2024 – u pripremi)
Holokaust i filozofija (2018)
Laboratorija za proučavanje Holokausta je osnovana 2019. godine kao prva institucionalna jedinica u sistemu visokog obrazovanja Srbije posvećena akademskom i stručnom istraživanju i obrazovanju o državno vođenom masovnom ubijanju evropskih Jevreja, Roma, Srba u NDH, osoba sa invaliditetom, homoseksualaca, Jehovinih svedoka, crnaca, Poljaka, sovjetskih ratnih zarobljenika, političkih zatvorenika i drugih nepoželjnih članova društva – beskućnika, seksualnih radnika, alkoholičara i kriminalaca, koje je između 1933. i 1945. godine sprovela nacistička Nemačka i njeni saveznici širom evropskog kontinenta.
Laboratorija je osnovana sa idejom da okupi naučnike, edukatore, aktiviste, muzeologe i druge stručnjake posvećene ovim temama kako bi stvorili okvir za interdisciplinaran pristup proučavanju Holokausta, njegovih žrtava i počinioca, društvenih i ideoloških mehanizama, uzroka, posledica i nasleđa. Poseban fokus je stavljen na diskurs o Holokaustu, obrazovanje o Holokaustu i toleranciji, teorijska i filozofska razmišljanja o Holokaustu i transnacionalne studije o Holokaustu i genocidima.
Cilj grupe je da doprinese razumevanju događaja koji mnogi smatraju zločinom bez presedana, koji je postao paradigma genocida i doveo u sumnju celokupan civilizacijski projekat evropske moderne. Laboratorija nastoji da posebnu pažnju posveti savremenoj kulturi sećanja i politici pamćenja na Holokaust i Drugi svetski rat u Srbiji i šire, a svojim delovanjem utiče na sprečavanje ponavljanja stravičnih zločina među ljudima.
Konferencije
- Međunarodna naučna konferencija „Žene u Holokaustu“, Beograd, 10– 12 oktobar, 2023. (WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, ShoahLab IFDT, NVO Haver Srbija)
- Međunarodna konferencija “Ako ne tada, sada: Memorijalizacija Starog Sajmišta“, Beograd, 14–15 decembar 2022. (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, NVO Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd)
- Regionalna naučna konferencija “Holokaust i teologija”, onlajn, 21. april 2022. (ShoahLab IFDT, Filozofski fakultet, Univerzitetu Banjoj Luci)
- Manifestacije “Holokaust: nasleđe fašizma“ 1–6 , Kragujevac, 2019–2024. (Muzej „21. oktobar“, ShoahLab IFDT, Savez jevrejskih opština Srbije, Centar za primenjenu istoriju, FILUM, Udruženje „Jevrejska digitalna biblioteka“, Centar za izgradnju mira)
- Regionalna naučna konferencija „Holokaust i filozofija“, Novi Sad, 22. april 2017. (IFDT)
- Manifestacija „Sećanje na Holokaust“, Novi Sad, 18. – 22. april 2017. (IFDT)
Kursevi
- Kursevi o Holokaustu za studente osnovnih, master i doktorskih studija 2024.
- Kursevi o Holokaustu za studente osnovnih, master i doktorskih studija (2022/2023)
Predavanja
- Heike Karge – Čar šizofrenije: psihijatrija, rat i društvo u hrvatsko-srpskom regionu
- Robert Vilijams – Dinamike današnjeg antisemitizma i iskrivljenja činjenica o Holokaustu
- Dragana Stojanović – Memorijalni prostori u naracijama današnjice: Holokaust i etika turizma
- Vera Mevorah – Od predstavljanja do komunikacije: Holokaust danas
- Nevena Daković – Filmske slike i kulturalna trauma: SFRJ – Srbija (1945-2020), Holokaust: nasleđe fašizma 3, Kragujevac
Diskusije i seminari o knjigama
- [Panel diskusija] 3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa (ShoahLab & DigiLab)
- [Seminar o knjizi] Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama
- [Razgovor o knjizi] Lokalne istorije i sećanja Roma i Romkinja u Srbiji i Bosni i Hercegovini na Drugi svetski rat
- [Razgovor o knjizi] Franciska Caug – Regrutacije za Vafen SS u Jugoistočnoj Evropi
Koordinator:
Sekretari:
Članovi / Članice:
Spoljni saradnici / Spoljne saradnice:
Biljana Albahari, Narodna biblioteka Srbije
Marija Velinov
Nada Banjanin Đuričić, Železnička tehnička škola Beograd/Centar za primenjenu istoriju
Nevena Daković, Fakultet dramskih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu
Stefan Radojković, Institut za političke studije
Marko Terzić, Muzej „21. oktobar“, Spomen-park „Kragujevački oktobar“
Sonja Viličić, Haver Srbija
Željka Oparnica, Institut za istorijska istraživanja, Univerzitet u Londonu
Izdanja Šoalaba
- Zamir, Lily, Dragana Stojanović, Batya Brutin (prir.) (2025 – u pripremi), Women in the Holocaust, Belgrade: Institute for Philosophy and Social Theory/WHISC – Women in the Holocaust International Study Center/Haver Srbija. [engleski jezik]
- Pisarri, Milovan, Stefan Radojković (prir.) (2024 – u pripremi), Perspektive izučavanja Holokausta i genocida, Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Mevorah, Vera, Predrag Krstić, Marija Velinov (prir.) (2024 – u pripremi), Industrija Holokausta: (Američka) debata o instrumentalizaciji Šoe, Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Mevorah, Vera, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.) (2023), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci.
- Vervat, Stejn (2020), Holokaust, rat i transnacionalno sećanje: svedočanstvo iz jugoslovenske i postjugoslovenske književnosti, Beograd/Novi Sad: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Akademska knjiga.
- Banjanin Đuričić, Nada, Predrag Krstić (prir.) (2019), Obični ljudi – dobrovoljni dželati: spor oko (nemačkog) antisemitizma. Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Krstić, Predrag, Mark Lošonc (prir.) (2018), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju.
Temati
- Stojanović, Dragana (prir.) (2022), Thematic Section „The Ever-Emerging Memory: Holocaust at the Crossroads of Media, Ethics, and Consumerism,“ Philosophy and Society 33 (3): 515–582.
- Milenković, Ivan (prir.) (2020), Temat „Da li se Holokaust može ponoviti?“, Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva 1 (1): 149–67.
Publikacije, naučni i stručni članci članova i članica Laboratorije
- Stanojević, Dragan, Tanja Jakobi, Milovan Pisarri (prir.) (2024), Romi i Romkinje u Srbiji i Bosni i Hercegovini: lokalne istorije i sećanja na Drugi svetski rat, Beograd: Forum Roma Srbije.
- Damjanović, Milica (2024 – u pripremi), „Kako predavati književnost Holokausta: istorija, jezik i emocije“, u Milovan Pisarri, Stefan Radojković (prir.), Perspektive izučavanja Holokausta i genocida, Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Krstić, Predrag (2023), „Ka materijalističkoj teologiji?“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 204–226.
- Krstić, Predrag, Vera Mevorah, Željko Šarić (2023), „Kako TEO-retizovati Holokaust?“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 7–20.
- Mevorah, Vera, Predrag Krstić, Marija Velinov (2023), “Industrijalizacija Holokausta? (Američka) debata o instrumentalizaciji Šoe na prelomu veka”, Sociologija 65 (2): 279–294.
- Albahari, Biljana, Vesna Trijić (2023), Bibliografija „Jevrejskog almanaha“, Beograd : Savez jevrejskih opština Srbije.
- Banjanin Đuričić, Nada, Biljana Albahari (2023), „Bibliotekari i biblioteke kao podrška obrazovanju o Holokaustu“, u Deca i mladi – biblioteke za nove generacije: zbornik radova / XVII godišnji stručno-naučni skup Zajednice matičnih biblioteka Srbije Biblionet, Sombor, 7–9. septembar 2023, str. 31–50.
- Ćulibrk, Jovan, Stefan Radojković (prir.) (2023), Novomučenici: Poliperspektiva IV, Beograd: Muzej žrtava genocida/Odbor za Jasenovac Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve.
- Stojanović, Dragana, Danica Igrutinović (2023), „Postholokaustovska čitanja u jevrejskoj i hrišćanskoj misli: komparativni aspekti“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.) Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 22–43.
- Banjanin Đuričić, Nada (2023), „Personalizacija žrtve kao didaktička strategija obrazovanja o Holokaustu“, u Marijana Stanković, Aleksej Jurjevič Bezugoljni (prir.), Civilne žrtve Drugog svetskog rata (1939–1945), Kragujevac: Spomen-park „Kragujevački oktobar“, str. 379–406.
- Damjanović, Milica (2023), „Digitalna nastava književnosti Holokausta iz ugla studenta na razmeni na Univerzitetu Justus-Libih-Gisen“, Godišnjak za srpski jezik 21: 203–218.
- Albahari, Biljana, Vesna Trijić (2022), „Uloga bibliotekara u negovanju sećanja na Holokaust“, Beležnica: časopis za bibliotekarstvo, književnost i kulturu 22 (42): 73–81.
- Mevorah, Vera (2022), “Dva lica mistifikacije: predstavljanje Holokausta u delima A Survivor from Warsaw Arnolda Šenberga i Different Trains Stiva Rajša”, Muzikologija 32: 183–98.
- Daković, Nevena, Aleksandra Milovanović (2022), „Digital Memoryscape: Holokaust i beogradski Cityscape“, u Vesna Kruljac, Bojan Jokić (prir.), Umetnost i nauka u primeni: iskustvo i vizija, Beograd: Fakultet primernjenih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu, str. 187–211.
- Pisarri, Milovan (2021), Na Balkanskom frontu. Rat i zločini protiv civilnog stanovništva u Srbiji od 1914. do 1918, Novi Sad: Arhiv Vojvodine/Prometej.
- Albahari, Biljana (2021), Bibliografija knjiga o Jevrejima i jevrejstvu štampanih u Srbiji od 1837. do 2017. godine, Beograd: Narodna biblioteka Srbije.
- Daković, Nevena (2021), „Jasenovac: od Holokausta do žrtvenog narativa“, u Dragan Bošković, Časlav Nikolić (prir.), Srpski jezik, književnost i umetnost, Knjiga II/1 – Jevreji, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, str. 17–24.
- Albahari, Biljana (2021), Bibliografija knjiga o Jevrejima i jevrejstvu štampanih u Srbiji od 1837. do 2017. godine, Beograd: Narodna biblioteka Srbija.
- Velinov, Marija (2020), „Fotografije Sonderkomanda kao neposlušni akt viđenja“, Kultura 169: 329–346.
- Radojković, Stefan (2020), „Uvezani genocidi i njihovo razumevanje: razgovor s prof. dr Aleksanderom Korbom“. Godišnjak za istraživanje genocida 12 (1): 255–280.
- Daković, Nevena (2020), Slike bez sećanja: trauma, film, transmisija, Beograd: Fakultet dramskih umetnosti.
- Velinov, Marija (2020), „Etika reprezentacije grozote: istina između viđenja i mišljenja“, Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva 1 (1): 75–88.
- Radojković, Stefan (2019), „Analiza udžbenika istorije u svetlu istorijskih činjenica: Kosovo i Metohija tokom Drugog svetskog rata (1941–1945)“, Godišnjak za istraživanje genocida 11 (2): 479–513.
- Banjanin Đuričić, Nada (2019), To što radiš važno je: učiti o Holokaustu po preporukama Jad Vašema, Beograd: Grupa 484.
- Banjanin Đuričić, Nada, Predrag Krstić (2019), “Mračne knjige o još mračnijoj stvarnosti: provokacija ’Goldhagen’ i debatovanja”, u Nada Banjanin Đuričić, Predrag Krstić (prir.), Obični ljudi – dobrovoljni dželati: spor oko (nemačkog) antisemitizma, Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju, str. 9–57.
- Daković, Nevena, Vera Mevorah (2018) (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej.
- Pisarri, Milovan, Sanela Schmid (prir.) (2018), Proizvođači, potrošači i posledice prinudnog rada: Srbija 1941–1944, Beograd/Berlin: Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu/Univerzitet Humboldt.
- Koljanin, Milan, Milovan Pisarri, Miško Stanišić, Aleksandar Todosijević (2018), Nastavni materijal za borbu protiv antisemitizma, Beograd: ODIHR/Ministarstvo prosvete Republike Srbije/Anne Frank House.
- Banjanin Đuričić, Nada, Milovan Pisarri (2018) (prir.), Džanes ko sem? Edukativni materijali o stradanju Roma u Drugom svetskom ratu i današnjem anticiganizmu u Srbiji, Beograd: Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu/Forum ZfD. (takođe na engleskom i romskom jeziku)
- Krstić, Predrag, Mark Lošonc (2018), “Zašto Holokaust i filozofija?”, u Mark Lošonc, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, str. 5–13.
- Krstić, Predrag (2018), “Aušvic: skandal za mišljenje ili skandal mišljenja?“, u Mark Lošonc, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, 2018, str. 198–230.
- Viličić, Sonja (2018), „Učenje o Holokaustu i neformalna jevrejska edukacija“, u Nevena Daković, Vera Mevorah (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej, str. 213–224.
- Stojanović, Dragana (2018), „Obrazovni obrt u reprezentaciji Holokausta“, u Nevena Daković, Vera Mevorah (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej, str. 179–194.
Mediji
Intervju sa Milovanom Pisarrijem na portalu Autonomija, 20. 6. 2024.
Gostovanje Stefana Radojkovića u podkastu Lukavstvo uma na temu „Kultura sećanja“, 10. 4. 2024.
Gostovanje Dragane Stojanović u emesiji Studio znanja „Feminizam kao normalnost“, 3. 2. 2023.
Prilog u dnevnom listu Danas o programu „Holokaust – nasleđe fašizma 5“, 26. 1. 2023.
Marko Terzić na RTV Kragujevac o petoj godini programa „Holokaust – nasleđe fašizma“, 22. 1. 2023.
Obrazovni programi, izložbe i projekti
Milovan Pisarri
- autor i koordinator projekta Uvođenje prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji (ShoahLab IFDT, 2022–2024)
- autor putujuće izložbe „Holokaust u Srbiji“ (2020)
- autor i koordinator projekta Mapiranje Holokausta – očuvanje logora Topovske šupe (Centar za primenjenu istoriju, 2019)
Predrag Krstić
- ko-autor i realizator akreditovanih programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Učiti o Holokaustu“ (Grupa 484/Centar za primenjenu istoriju), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2014 – danas)
- ko-autor programa Holokaust: nasleđe fašizma, Muzej „21. oktobar“ (2019 – danas)
Dragana Stojanović
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
Milica Damjanović
- ko-autorka i realizatorka radionice za srednjoškolce i studente „Istorija i književnost Holokausta“, Udruženje nastavnika „M Forum“/Fakultet za pravne i poslovne studije Dr Lazar Vrkatić/ShoahLab IFDT, Beograd, 26. decembar 2022. i 10. maj 2023.
Andrija Mihajlov
- ko-autor i realizator radionice za srednjoškolce i studente „Istorija i književnost Holokausta“, Udruženje nastavnika „M Forum“/Fakultet za pravne i poslovne studije Dr Lazar Vrkatić/ShoahLab IFDT, Beograd, 26. decembar 2022. i 10. maj 2023.
Marko Terzić
- ko-autor i moderator programa Holokaust: nasleđe fašizma, Muzej „21. oktobar“ (2019 – danas)
- autor i kustos izložbe „Krvavi oktobar 1941“, Kragujevac, Beograd, Novi Sad, Niš, Peking (2021 – danas)
- ko-autor samostalne izložbe „Svetlost dana – originalne poruke iz zbirke Muzeja 21. oktobar“, Kragujevac (2021)
- autor samostalne izložbe „Bajka o pesmi“, Kragujevac, Valjevo (2023–2024)
Biljana Albahari
- osnivačica i administratorka Jevrejske digitalne biblioteke (2019 – danas)
- saradnica Zavoda za unapređenje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije na projektu platforme „Nacionalni obrazovni profil“ – tema kultura sećanja
Sonja Viličić
- organizatorka Falafel – Festivala jevrejske i izraelske LGBTQI kulture (Haver Srbija, Ambasada Izraela u Beogradu, Merlinka filmski festival, NVO XY Spektrum, NVO KEC i Paideia Institut – Evropski institut za jevrejske studije u Švedskoj) (2018 – danas)
- realizatorka projekta Kamen spoticanja – Stolpersteine (Haver Srbija, Savez jevrejskih opština Srbije, Jevrejska opština Beograd) (2022)
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
Nada Banjanin Đuričić
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
- ko-autorka i realizatorka akreditovanih programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Učiti o Holokaustu“ (Grupa 484/Centar za primenjenu istoriju), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2014 – danas)
- autorka filma Kako sam preživeo Holokaust – Jozef Baruhović, Centar za primenjenu istoriju (2021)
- učesnica u projektu Code Viking 1942–2021 (Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft, Deutsch-Russisches Museum Berlin-Karlshorst, War and Peace Center, Federal Foreign Office of Germany, Centar za javnu istoriju, 2022)
Predavanja, konferencije i tribine
Marija Velinov
- organizatorka i moderatorka seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
Vera Mevorah
- učesnica panel diskusije „Muzika i Holokaust“, Holokaust: nasleđe fašizma 5, Muzej „21. oktobar“, Kragujevac, 26. januar 2023.
- članica organizacionog i naučnog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
- moderatorka panel diskusije „Holokaust na raskršću: mediji, etika i konzumerizam“, međunarodna konferencija Ako ne tada, sada: Memorijalizacija Starog sajmišta (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, NVO Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd), Beograd, 14–15. decembar 2022.
- organizatorka i moderatorka seminara o knjizi Jelene Subotić – Žuta zvezda, crvena zvezda: Sećanje na Holokaust posle komunizma, IFDT, 25. februar 2022.
- predavanje „Kako pripovedati Holokaust“, program Filmovi istorije i sećanja, Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu, 11. jun 2021.
- predavanje „O čemu govorimo kada govorimo o Holokaustu: sećanje, istorija ili predstavljanje“, Holokaust: nasleđe fašizma 2, Muzej „21. oktobar“, Kragujevac, 24. januar 2020.
- predavanje „Od predstavljanja do komunikacije: Holokaust danas“, IFDT, Beograd, 13. jun 2019.
Predrag Krstić
- predavanje „Kako teoretizovati Holokaust?“, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, 27. april. 2021.
- organizator i učesnik debate “Da li se Holokaust može ponoviti”, Šabac, 2. septembar 2019, autorizovani nastupi u: Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva, 2020 1 (1): 149-167.
Milovan Pisarri
- predavač na projektu Univerzitetsko partnerstvo za studije Holokausta (Claims Conference, 2022–2025)
- učesnik razgovora o knjizi Dragan Stanojević, Tanja Jakobi, Milovan Pisarri (prir.) – Romi i Romkinje u Srbiji i Bosni i Hercegovini: lokalne istorije i sećanja na Drugi svetski rat, IFDT, 12. mart 2024.
- učesnik seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
- učesnik panel diskusije „3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa“, Novi Sad, 13. decembar 2022.
- izlaganje “The Roma in Jasenovac” na međunarodnoj naučnoj konferenciji Jasenovac Past and Present. History and Memory of Institutionalised Destruction, onlajn, 15–17. decembra 2021.
Dragana Stojanović
- predavanje „Postholokaustovska čitanja u jevrejskoj misli: trauma, vera i kontinuitet“, Holokaust – nasleđe fašizma 6, Muzej „21.oktobar“, Kragujevac, januar 2024.
- učesnica seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
- članica organizacionog i naučnog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Milica Damjanović
- članica organizacionog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Andrija Mihajlov
- član organizacionog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Marko Terzić
- učesnik konferencije Ako ne tada, sada. Memoralizacija Starog sajmišta (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd), Beograd, 14–15. decembar 2022.
Sonja Viličić
- članica organizacionog odbora Međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu, (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10-12. oktobar 2023.
- članica organizacionog odbora Devete međunarodne Bet Debora konferencije jevrejskih žena aktivistkinja Jevrejske žene: biti prisutan, doneti promenu ((Bet Debora, Haver Srbija), Beograd, 13–15. septembar 2019.
Nada Banjanin Đuričić
- predavanje „Šta (ne) vidimo?“, Haver Srbija, onlajn, 13. maj 2024.
- izlaganje „Personalizacija žrtve kao didaktička strategija obrazovanja o Holokaustu“, naučni skup „Civilne žrtve Drugog svetskog rata (1939–1945)“, Spomen-park „Kragujevački oktobar“, Kragujevac, 7. oktobar 2022.
- moderatorka programa „Dan sećanja na žrtve Holokausta – druga generacija“, Haver Srbija, onlajn, 1. februar 2021.
- javni čas „Mađarska vojska i logori: svedočenje Mire Aršinov“, projekat Svjedočanstva iz prošlosti – upozorenje za sadašnjost: poučavanje o Holokaustu kroz usmenu povjest, Hermes Zagreb & USHMM, Zagreb, 2021.
- predavanje „Kako predavati o Holokaustu“, IFDT, Beograd, 14. oktobar 2020.
- izlaganje „Obični ljudi – dobrovoljni dželati“, seminar za nastavnike „Holokaust meci u okupiranim sovjetskim teritorijama“, Yahad-in Unum/Centar za primenjenu istoriju, 5–6. oktobar 2019.
- izlaganje „Teaching/Learning about The Holocaust”, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, Beograd, 13–15. septembar, 2019.
Biljana Albahari
- izlaganje „Narattive On the Exibition Turning over the Pages of Time: Jewish Periodicals in Serbia (1888-2016)“, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, 13–15. septembar 2019.
- izlaganje “Jewish Women in the Serbian Jewish Press”, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, Beograd, 13–15. septembar, 2019.
- predavanje “Stvaranje kolekcije ’Pisanje stradanja: vodič kroz publikacije o Holokaustu’“, seminar „Uloga bibliotekara, arhivista i muzejskih radnika u savremenoj edukaciji o Holokaustu“, Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske u Banja Luci, 2019.
Članstva u organizacijama i radnim telima
Milovan Pisarri
- član upravnog odbora Memorijalnog Centra „Staro sajmište“, Republika Srbija (2021 – danas)
Vera Mevorah
- članica upravnog odbora Memorijalnog Centra „Staro sajmište“, Republika Srbija (2023 – danas)
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
Dragana Stojanović
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
Nevena Daković
- članica Nacionalnog saveta za kulturu Republike Srbije (2022 – danas)
- članica Academia Europaea
- članica uredništva naučnog časipisa European Review (Cambridge University Press)
Nada Banjanin Đuričić
- članica Viktimološkog društva Srbije (1997 – danas)
- članica Udruženja nastavnika građanskog vaspitanja (2006 – danas)
Biljana Albahari
- članica odbora za međunarodnu inicijativu Udruženja jevrejskih biblioteka (2023 – danas)
- članica upravnog odbora NVO Terraforming, Novi Sad (2022 – danas)
- čanica upravnog odbora NVO Haver Srbija (2018 – danas)
- članica Bibliotekarskog društva Srbije (1994 – danas)
Sonja Viličić
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
- članica upravnog odbora Labris – organizacije za lezbijska ljudska prava (2019 – danas)
Nagrade
Milovan Pisarri
- nagrada „Treći put“ Viktimološkog društva Srbije (2020)
Nevena Daković
- nagrada „Nebojša Popović“ (2023)
Laboratorija za proučavanje Holokausta u saradnji sa međunarodnim partnerima predvodi inicijative u izučavanju Holokausta i genocida kroz nekoliko ključnih projekata.
- Uvođenje prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji
Ovaj projekat, podržan od strane Ambasade SAD u Srbiji, usmeren je na izgradnju mreže stručnjaka iz Srbije i SAD, s ciljem uspostavljanja prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji. Očekuje se da će master program biti predstavljen u akademskoj 2024/2025. godini. Osim razvoja programa, projekat teži da unapredi znanje o Holokaustu, genocidu nad Romima, revizionizmu, rasizmu i nedavnoj prošlosti Srbije, bivše Jugoslavije i SAD kroz predavanja uživo i na daljinu. - Univerzitetski partnerski program za studije Holokausta
Uz podršku Konferencije o jevrejskim materijalnim potraživanjima protiv Nemačke, Ministarstva finansija Savezne Republike Nemačke i Fondacije „Sećanje, odgovornost,
budućnost” Laboratorija od akademske 2022. godine u svakom semestru organizuje besplatne kurseve o istoriji Holokausta. Kursevi su dostupni studentima svih nivoa studija i
naučnih usmerenja, a kursevi podrazumevaju kurikulum koji podstiče razvijanje naučnih i praktičnih veština vezanih za izučavanje Holokausta. - Mreža za Jevrejske studije jugoistočne Evrope
Pod pokroviteljstvom Fondacije Rothschild Hanadiv Evropa, Laboratorija radi na izgradnji mreže istraživačke saradnje fokusirane na jevrejske studije u jugoistočnoj Evropi. Ova
inicijativa je posebno važna jer jugoistočna Evropa ima bogatu i raznoliku jevrejsku istoriju koja je do sada, kako u lokalnom tako i u međunarodnom kontekstu, bila nedovoljno
istražena. Projekat podstiče univerzitetsku saradnju i organizuje naučne aktivnosti kako bi se promovisalo znanje i sećanje na jevrejsku zajednicu u regionu.
Video arhiva Shoahlab-a nastala je kao rezultat razgranatih aktivnosti koje obuhvataju različite aspekte izučavanja Holokausta. U narednoj listi predstavljene su samo neke od njih, dok se ostatak može naći na YouTube plejlisti Šoalaba
- [Seminar o knjizi] Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama
- 3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa
- Lokalne istorije i sećanja Roma i Romkinja u Srbiji i Bosni i Hercegovini na Drugi svetski rat
- Dragana Stojanović: Memorijalni prostori u naracijama današnjice: Holokaust i etika turizma
- Nada Banjanin Đuričić – Kako predavati o Holokaustu?
- Dr Robert Williams – Dynamics of Present-Day Antisemitism and Holocaust Distortion
- Yehuda Bauer – Why is the History of Woman in the Holocaust important and the Necessity of Researching it
- DEŠAVANJA
NAJAVE
No event found!VESTI
PUBLIKACIJE
Women in the Holocaust (2025 – u pripremi)
Perspektive izučavanja Holokausta i genocida (2024 – u pripremi)
Holokaust i filozofija (2018)
- O LABU
Laboratorija za proučavanje Holokausta je osnovana 2019. godine kao prva institucionalna jedinica u sistemu visokog obrazovanja Srbije posvećena akademskom i stručnom istraživanju i obrazovanju o državno vođenom masovnom ubijanju evropskih Jevreja, Roma, Srba u NDH, osoba sa invaliditetom, homoseksualaca, Jehovinih svedoka, crnaca, Poljaka, sovjetskih ratnih zarobljenika, političkih zatvorenika i drugih nepoželjnih članova društva – beskućnika, seksualnih radnika, alkoholičara i kriminalaca, koje je između 1933. i 1945. godine sprovela nacistička Nemačka i njeni saveznici širom evropskog kontinenta.
Laboratorija je osnovana sa idejom da okupi naučnike, edukatore, aktiviste, muzeologe i druge stručnjake posvećene ovim temama kako bi stvorili okvir za interdisciplinaran pristup proučavanju Holokausta, njegovih žrtava i počinioca, društvenih i ideoloških mehanizama, uzroka, posledica i nasleđa. Poseban fokus je stavljen na diskurs o Holokaustu, obrazovanje o Holokaustu i toleranciji, teorijska i filozofska razmišljanja o Holokaustu i transnacionalne studije o Holokaustu i genocidima.
Cilj grupe je da doprinese razumevanju događaja koji mnogi smatraju zločinom bez presedana, koji je postao paradigma genocida i doveo u sumnju celokupan civilizacijski projekat evropske moderne. Laboratorija nastoji da posebnu pažnju posveti savremenoj kulturi sećanja i politici pamćenja na Holokaust i Drugi svetski rat u Srbiji i šire, a svojim delovanjem utiče na sprečavanje ponavljanja stravičnih zločina među ljudima.
- AKTIVNOSTI
Konferencije
- Međunarodna naučna konferencija „Žene u Holokaustu“, Beograd, 10– 12 oktobar, 2023. (WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, ShoahLab IFDT, NVO Haver Srbija)
- Međunarodna konferencija “Ako ne tada, sada: Memorijalizacija Starog Sajmišta“, Beograd, 14–15 decembar 2022. (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, NVO Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd)
- Regionalna naučna konferencija “Holokaust i teologija”, onlajn, 21. april 2022. (ShoahLab IFDT, Filozofski fakultet, Univerzitetu Banjoj Luci)
- Manifestacije “Holokaust: nasleđe fašizma“ 1–6 , Kragujevac, 2019–2024. (Muzej „21. oktobar“, ShoahLab IFDT, Savez jevrejskih opština Srbije, Centar za primenjenu istoriju, FILUM, Udruženje „Jevrejska digitalna biblioteka“, Centar za izgradnju mira)
- Regionalna naučna konferencija „Holokaust i filozofija“, Novi Sad, 22. april 2017. (IFDT)
- Manifestacija „Sećanje na Holokaust“, Novi Sad, 18. – 22. april 2017. (IFDT)
Kursevi
- Kursevi o Holokaustu za studente osnovnih, master i doktorskih studija 2024.
- Kursevi o Holokaustu za studente osnovnih, master i doktorskih studija (2022/2023)
Predavanja
- Heike Karge – Čar šizofrenije: psihijatrija, rat i društvo u hrvatsko-srpskom regionu
- Robert Vilijams – Dinamike današnjeg antisemitizma i iskrivljenja činjenica o Holokaustu
- Dragana Stojanović – Memorijalni prostori u naracijama današnjice: Holokaust i etika turizma
- Vera Mevorah – Od predstavljanja do komunikacije: Holokaust danas
- Nevena Daković – Filmske slike i kulturalna trauma: SFRJ – Srbija (1945-2020), Holokaust: nasleđe fašizma 3, Kragujevac
Diskusije i seminari o knjigama
- [Panel diskusija] 3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa (ShoahLab & DigiLab)
- [Seminar o knjizi] Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama
- [Razgovor o knjizi] Lokalne istorije i sećanja Roma i Romkinja u Srbiji i Bosni i Hercegovini na Drugi svetski rat
- [Razgovor o knjizi] Franciska Caug – Regrutacije za Vafen SS u Jugoistočnoj Evropi
- ČLANOVI / ČLANICE
Koordinator:
Sekretari:
Članovi / Članice:
Spoljni saradnici / Spoljne saradnice:
Biljana Albahari, Narodna biblioteka Srbije
Marija Velinov
Nada Banjanin Đuričić, Železnička tehnička škola Beograd/Centar za primenjenu istoriju
Nevena Daković, Fakultet dramskih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu
Stefan Radojković, Institut za političke studije
Marko Terzić, Muzej „21. oktobar“, Spomen-park „Kragujevački oktobar“
Sonja Viličić, Haver Srbija
Željka Oparnica, Institut za istorijska istraživanja, Univerzitet u Londonu- PUBLIKACIJE
Izdanja Šoalaba
- Zamir, Lily, Dragana Stojanović, Batya Brutin (prir.) (2025 – u pripremi), Women in the Holocaust, Belgrade: Institute for Philosophy and Social Theory/WHISC – Women in the Holocaust International Study Center/Haver Srbija. [engleski jezik]
- Pisarri, Milovan, Stefan Radojković (prir.) (2024 – u pripremi), Perspektive izučavanja Holokausta i genocida, Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Mevorah, Vera, Predrag Krstić, Marija Velinov (prir.) (2024 – u pripremi), Industrija Holokausta: (Američka) debata o instrumentalizaciji Šoe, Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Mevorah, Vera, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.) (2023), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci.
- Vervat, Stejn (2020), Holokaust, rat i transnacionalno sećanje: svedočanstvo iz jugoslovenske i postjugoslovenske književnosti, Beograd/Novi Sad: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Akademska knjiga.
- Banjanin Đuričić, Nada, Predrag Krstić (prir.) (2019), Obični ljudi – dobrovoljni dželati: spor oko (nemačkog) antisemitizma. Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Krstić, Predrag, Mark Lošonc (prir.) (2018), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju.
Temati
- Stojanović, Dragana (prir.) (2022), Thematic Section „The Ever-Emerging Memory: Holocaust at the Crossroads of Media, Ethics, and Consumerism,“ Philosophy and Society 33 (3): 515–582.
- Milenković, Ivan (prir.) (2020), Temat „Da li se Holokaust može ponoviti?“, Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva 1 (1): 149–67.
Publikacije, naučni i stručni članci članova i članica Laboratorije
- Stanojević, Dragan, Tanja Jakobi, Milovan Pisarri (prir.) (2024), Romi i Romkinje u Srbiji i Bosni i Hercegovini: lokalne istorije i sećanja na Drugi svetski rat, Beograd: Forum Roma Srbije.
- Damjanović, Milica (2024 – u pripremi), „Kako predavati književnost Holokausta: istorija, jezik i emocije“, u Milovan Pisarri, Stefan Radojković (prir.), Perspektive izučavanja Holokausta i genocida, Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
- Krstić, Predrag (2023), „Ka materijalističkoj teologiji?“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 204–226.
- Krstić, Predrag, Vera Mevorah, Željko Šarić (2023), „Kako TEO-retizovati Holokaust?“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 7–20.
- Mevorah, Vera, Predrag Krstić, Marija Velinov (2023), “Industrijalizacija Holokausta? (Američka) debata o instrumentalizaciji Šoe na prelomu veka”, Sociologija 65 (2): 279–294.
- Albahari, Biljana, Vesna Trijić (2023), Bibliografija „Jevrejskog almanaha“, Beograd : Savez jevrejskih opština Srbije.
- Banjanin Đuričić, Nada, Biljana Albahari (2023), „Bibliotekari i biblioteke kao podrška obrazovanju o Holokaustu“, u Deca i mladi – biblioteke za nove generacije: zbornik radova / XVII godišnji stručno-naučni skup Zajednice matičnih biblioteka Srbije Biblionet, Sombor, 7–9. septembar 2023, str. 31–50.
- Ćulibrk, Jovan, Stefan Radojković (prir.) (2023), Novomučenici: Poliperspektiva IV, Beograd: Muzej žrtava genocida/Odbor za Jasenovac Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve.
- Stojanović, Dragana, Danica Igrutinović (2023), „Postholokaustovska čitanja u jevrejskoj i hrišćanskoj misli: komparativni aspekti“, u Vera Mevorah, Željko Šarić, Predrag Krstić (prir.) Holokaust i teologija, Beograd/Banja Luka: Institut za filozofiju i društvenu teoriju/Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, str. 22–43.
- Banjanin Đuričić, Nada (2023), „Personalizacija žrtve kao didaktička strategija obrazovanja o Holokaustu“, u Marijana Stanković, Aleksej Jurjevič Bezugoljni (prir.), Civilne žrtve Drugog svetskog rata (1939–1945), Kragujevac: Spomen-park „Kragujevački oktobar“, str. 379–406.
- Damjanović, Milica (2023), „Digitalna nastava književnosti Holokausta iz ugla studenta na razmeni na Univerzitetu Justus-Libih-Gisen“, Godišnjak za srpski jezik 21: 203–218.
- Albahari, Biljana, Vesna Trijić (2022), „Uloga bibliotekara u negovanju sećanja na Holokaust“, Beležnica: časopis za bibliotekarstvo, književnost i kulturu 22 (42): 73–81.
- Mevorah, Vera (2022), “Dva lica mistifikacije: predstavljanje Holokausta u delima A Survivor from Warsaw Arnolda Šenberga i Different Trains Stiva Rajša”, Muzikologija 32: 183–98.
- Daković, Nevena, Aleksandra Milovanović (2022), „Digital Memoryscape: Holokaust i beogradski Cityscape“, u Vesna Kruljac, Bojan Jokić (prir.), Umetnost i nauka u primeni: iskustvo i vizija, Beograd: Fakultet primernjenih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu, str. 187–211.
- Pisarri, Milovan (2021), Na Balkanskom frontu. Rat i zločini protiv civilnog stanovništva u Srbiji od 1914. do 1918, Novi Sad: Arhiv Vojvodine/Prometej.
- Albahari, Biljana (2021), Bibliografija knjiga o Jevrejima i jevrejstvu štampanih u Srbiji od 1837. do 2017. godine, Beograd: Narodna biblioteka Srbije.
- Daković, Nevena (2021), „Jasenovac: od Holokausta do žrtvenog narativa“, u Dragan Bošković, Časlav Nikolić (prir.), Srpski jezik, književnost i umetnost, Knjiga II/1 – Jevreji, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, str. 17–24.
- Albahari, Biljana (2021), Bibliografija knjiga o Jevrejima i jevrejstvu štampanih u Srbiji od 1837. do 2017. godine, Beograd: Narodna biblioteka Srbija.
- Velinov, Marija (2020), „Fotografije Sonderkomanda kao neposlušni akt viđenja“, Kultura 169: 329–346.
- Radojković, Stefan (2020), „Uvezani genocidi i njihovo razumevanje: razgovor s prof. dr Aleksanderom Korbom“. Godišnjak za istraživanje genocida 12 (1): 255–280.
- Daković, Nevena (2020), Slike bez sećanja: trauma, film, transmisija, Beograd: Fakultet dramskih umetnosti.
- Velinov, Marija (2020), „Etika reprezentacije grozote: istina između viđenja i mišljenja“, Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva 1 (1): 75–88.
- Radojković, Stefan (2019), „Analiza udžbenika istorije u svetlu istorijskih činjenica: Kosovo i Metohija tokom Drugog svetskog rata (1941–1945)“, Godišnjak za istraživanje genocida 11 (2): 479–513.
- Banjanin Đuričić, Nada (2019), To što radiš važno je: učiti o Holokaustu po preporukama Jad Vašema, Beograd: Grupa 484.
- Banjanin Đuričić, Nada, Predrag Krstić (2019), “Mračne knjige o još mračnijoj stvarnosti: provokacija ’Goldhagen’ i debatovanja”, u Nada Banjanin Đuričić, Predrag Krstić (prir.), Obični ljudi – dobrovoljni dželati: spor oko (nemačkog) antisemitizma, Novi Sad/Beograd: Akademska knjiga/Institut za filozofiju i društvenu teoriju, str. 9–57.
- Daković, Nevena, Vera Mevorah (2018) (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej.
- Pisarri, Milovan, Sanela Schmid (prir.) (2018), Proizvođači, potrošači i posledice prinudnog rada: Srbija 1941–1944, Beograd/Berlin: Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu/Univerzitet Humboldt.
- Koljanin, Milan, Milovan Pisarri, Miško Stanišić, Aleksandar Todosijević (2018), Nastavni materijal za borbu protiv antisemitizma, Beograd: ODIHR/Ministarstvo prosvete Republike Srbije/Anne Frank House.
- Banjanin Đuričić, Nada, Milovan Pisarri (2018) (prir.), Džanes ko sem? Edukativni materijali o stradanju Roma u Drugom svetskom ratu i današnjem anticiganizmu u Srbiji, Beograd: Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu/Forum ZfD. (takođe na engleskom i romskom jeziku)
- Krstić, Predrag, Mark Lošonc (2018), “Zašto Holokaust i filozofija?”, u Mark Lošonc, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, str. 5–13.
- Krstić, Predrag (2018), “Aušvic: skandal za mišljenje ili skandal mišljenja?“, u Mark Lošonc, Predrag Krstić (prir.), Holokaust i filozofija, Beograd: Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, 2018, str. 198–230.
- Viličić, Sonja (2018), „Učenje o Holokaustu i neformalna jevrejska edukacija“, u Nevena Daković, Vera Mevorah (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej, str. 213–224.
- Stojanović, Dragana (2018), „Obrazovni obrt u reprezentaciji Holokausta“, u Nevena Daković, Vera Mevorah (prir.), Graničnici sećanja: jevrejsko nasleđe i Holokaust, Beograd: Jevrejski istorijski muzej, str. 179–194.
- JAVNI ANGAŽMAN
Mediji
Intervju sa Milovanom Pisarrijem na portalu Autonomija, 20. 6. 2024.
Gostovanje Stefana Radojkovića u podkastu Lukavstvo uma na temu „Kultura sećanja“, 10. 4. 2024.
Gostovanje Dragane Stojanović u emesiji Studio znanja „Feminizam kao normalnost“, 3. 2. 2023.
Prilog u dnevnom listu Danas o programu „Holokaust – nasleđe fašizma 5“, 26. 1. 2023.
Marko Terzić na RTV Kragujevac o petoj godini programa „Holokaust – nasleđe fašizma“, 22. 1. 2023.
Obrazovni programi, izložbe i projekti
Milovan Pisarri
- autor i koordinator projekta Uvođenje prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji (ShoahLab IFDT, 2022–2024)
- autor putujuće izložbe „Holokaust u Srbiji“ (2020)
- autor i koordinator projekta Mapiranje Holokausta – očuvanje logora Topovske šupe (Centar za primenjenu istoriju, 2019)
Predrag Krstić
- ko-autor i realizator akreditovanih programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Učiti o Holokaustu“ (Grupa 484/Centar za primenjenu istoriju), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2014 – danas)
- ko-autor programa Holokaust: nasleđe fašizma, Muzej „21. oktobar“ (2019 – danas)
Dragana Stojanović
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
Milica Damjanović
- ko-autorka i realizatorka radionice za srednjoškolce i studente „Istorija i književnost Holokausta“, Udruženje nastavnika „M Forum“/Fakultet za pravne i poslovne studije Dr Lazar Vrkatić/ShoahLab IFDT, Beograd, 26. decembar 2022. i 10. maj 2023.
Andrija Mihajlov
- ko-autor i realizator radionice za srednjoškolce i studente „Istorija i književnost Holokausta“, Udruženje nastavnika „M Forum“/Fakultet za pravne i poslovne studije Dr Lazar Vrkatić/ShoahLab IFDT, Beograd, 26. decembar 2022. i 10. maj 2023.
Marko Terzić
- ko-autor i moderator programa Holokaust: nasleđe fašizma, Muzej „21. oktobar“ (2019 – danas)
- autor i kustos izložbe „Krvavi oktobar 1941“, Kragujevac, Beograd, Novi Sad, Niš, Peking (2021 – danas)
- ko-autor samostalne izložbe „Svetlost dana – originalne poruke iz zbirke Muzeja 21. oktobar“, Kragujevac (2021)
- autor samostalne izložbe „Bajka o pesmi“, Kragujevac, Valjevo (2023–2024)
Biljana Albahari
- osnivačica i administratorka Jevrejske digitalne biblioteke (2019 – danas)
- saradnica Zavoda za unapređenje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije na projektu platforme „Nacionalni obrazovni profil“ – tema kultura sećanja
Sonja Viličić
- organizatorka Falafel – Festivala jevrejske i izraelske LGBTQI kulture (Haver Srbija, Ambasada Izraela u Beogradu, Merlinka filmski festival, NVO XY Spektrum, NVO KEC i Paideia Institut – Evropski institut za jevrejske studije u Švedskoj) (2018 – danas)
- realizatorka projekta Kamen spoticanja – Stolpersteine (Haver Srbija, Savez jevrejskih opština Srbije, Jevrejska opština Beograd) (2022)
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
Nada Banjanin Đuričić
- ko-autorka i realizatorka akreditovanog programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Jevreji – kultura, tradicija, istorija“ (Haver Srbija), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2023 – danas)
- ko-autorka i realizatorka akreditovanih programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika „Učiti o Holokaustu“ (Grupa 484/Centar za primenjenu istoriju), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja Republike Srbije (2014 – danas)
- autorka filma Kako sam preživeo Holokaust – Jozef Baruhović, Centar za primenjenu istoriju (2021)
- učesnica u projektu Code Viking 1942–2021 (Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft, Deutsch-Russisches Museum Berlin-Karlshorst, War and Peace Center, Federal Foreign Office of Germany, Centar za javnu istoriju, 2022)
Predavanja, konferencije i tribine
Marija Velinov
- organizatorka i moderatorka seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
Vera Mevorah
- učesnica panel diskusije „Muzika i Holokaust“, Holokaust: nasleđe fašizma 5, Muzej „21. oktobar“, Kragujevac, 26. januar 2023.
- članica organizacionog i naučnog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
- moderatorka panel diskusije „Holokaust na raskršću: mediji, etika i konzumerizam“, međunarodna konferencija Ako ne tada, sada: Memorijalizacija Starog sajmišta (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, NVO Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd), Beograd, 14–15. decembar 2022.
- organizatorka i moderatorka seminara o knjizi Jelene Subotić – Žuta zvezda, crvena zvezda: Sećanje na Holokaust posle komunizma, IFDT, 25. februar 2022.
- predavanje „Kako pripovedati Holokaust“, program Filmovi istorije i sećanja, Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu, 11. jun 2021.
- predavanje „O čemu govorimo kada govorimo o Holokaustu: sećanje, istorija ili predstavljanje“, Holokaust: nasleđe fašizma 2, Muzej „21. oktobar“, Kragujevac, 24. januar 2020.
- predavanje „Od predstavljanja do komunikacije: Holokaust danas“, IFDT, Beograd, 13. jun 2019.
Predrag Krstić
- predavanje „Kako teoretizovati Holokaust?“, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, 27. april. 2021.
- organizator i učesnik debate “Da li se Holokaust može ponoviti”, Šabac, 2. septembar 2019, autorizovani nastupi u: Kritika: časopis za filozofiju i teoriju društva, 2020 1 (1): 149-167.
Milovan Pisarri
- predavač na projektu Univerzitetsko partnerstvo za studije Holokausta (Claims Conference, 2022–2025)
- učesnik razgovora o knjizi Dragan Stanojević, Tanja Jakobi, Milovan Pisarri (prir.) – Romi i Romkinje u Srbiji i Bosni i Hercegovini: lokalne istorije i sećanja na Drugi svetski rat, IFDT, 12. mart 2024.
- učesnik seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
- učesnik panel diskusije „3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa“, Novi Sad, 13. decembar 2022.
- izlaganje “The Roma in Jasenovac” na međunarodnoj naučnoj konferenciji Jasenovac Past and Present. History and Memory of Institutionalised Destruction, onlajn, 15–17. decembra 2021.
Dragana Stojanović
- predavanje „Postholokaustovska čitanja u jevrejskoj misli: trauma, vera i kontinuitet“, Holokaust – nasleđe fašizma 6, Muzej „21.oktobar“, Kragujevac, januar 2024.
- učesnica seminara o knjizi Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama, IFDT, jun 2023.
- članica organizacionog i naučnog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Milica Damjanović
- članica organizacionog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Andrija Mihajlov
- član organizacionog odbora međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10–12. oktobar 2023.
Marko Terzić
- učesnik konferencije Ako ne tada, sada. Memoralizacija Starog sajmišta (ShoahLab IFDT, Memorijalni centar „Staro Sajmište“, Haver Srbija, Heinrich Böll Stiftung Beograd), Beograd, 14–15. decembar 2022.
Sonja Viličić
- članica organizacionog odbora Međunarodne naučne konferencije Žene u Holokaustu, (ShoahLab IFDT, WHISC – Women in the Holocaust International Study Centre, Haver Srbija), Beograd, 10-12. oktobar 2023.
- članica organizacionog odbora Devete međunarodne Bet Debora konferencije jevrejskih žena aktivistkinja Jevrejske žene: biti prisutan, doneti promenu ((Bet Debora, Haver Srbija), Beograd, 13–15. septembar 2019.
Nada Banjanin Đuričić
- predavanje „Šta (ne) vidimo?“, Haver Srbija, onlajn, 13. maj 2024.
- izlaganje „Personalizacija žrtve kao didaktička strategija obrazovanja o Holokaustu“, naučni skup „Civilne žrtve Drugog svetskog rata (1939–1945)“, Spomen-park „Kragujevački oktobar“, Kragujevac, 7. oktobar 2022.
- moderatorka programa „Dan sećanja na žrtve Holokausta – druga generacija“, Haver Srbija, onlajn, 1. februar 2021.
- javni čas „Mađarska vojska i logori: svedočenje Mire Aršinov“, projekat Svjedočanstva iz prošlosti – upozorenje za sadašnjost: poučavanje o Holokaustu kroz usmenu povjest, Hermes Zagreb & USHMM, Zagreb, 2021.
- predavanje „Kako predavati o Holokaustu“, IFDT, Beograd, 14. oktobar 2020.
- izlaganje „Obični ljudi – dobrovoljni dželati“, seminar za nastavnike „Holokaust meci u okupiranim sovjetskim teritorijama“, Yahad-in Unum/Centar za primenjenu istoriju, 5–6. oktobar 2019.
- izlaganje „Teaching/Learning about The Holocaust”, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, Beograd, 13–15. septembar, 2019.
Biljana Albahari
- izlaganje „Narattive On the Exibition Turning over the Pages of Time: Jewish Periodicals in Serbia (1888-2016)“, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, 13–15. septembar 2019.
- izlaganje “Jewish Women in the Serbian Jewish Press”, Ninth International Bet Debora Conference of European Jewish Women Activists, Academic, Artists, Rabbis and Cantors, Beograd, 13–15. septembar, 2019.
- predavanje “Stvaranje kolekcije ’Pisanje stradanja: vodič kroz publikacije o Holokaustu’“, seminar „Uloga bibliotekara, arhivista i muzejskih radnika u savremenoj edukaciji o Holokaustu“, Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske u Banja Luci, 2019.
Članstva u organizacijama i radnim telima
Milovan Pisarri
- član upravnog odbora Memorijalnog Centra „Staro sajmište“, Republika Srbija (2021 – danas)
Vera Mevorah
- članica upravnog odbora Memorijalnog Centra „Staro sajmište“, Republika Srbija (2023 – danas)
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
Dragana Stojanović
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
Nevena Daković
- članica Nacionalnog saveta za kulturu Republike Srbije (2022 – danas)
- članica Academia Europaea
- članica uredništva naučnog časipisa European Review (Cambridge University Press)
Nada Banjanin Đuričić
- članica Viktimološkog društva Srbije (1997 – danas)
- članica Udruženja nastavnika građanskog vaspitanja (2006 – danas)
Biljana Albahari
- članica odbora za međunarodnu inicijativu Udruženja jevrejskih biblioteka (2023 – danas)
- članica upravnog odbora NVO Terraforming, Novi Sad (2022 – danas)
- čanica upravnog odbora NVO Haver Srbija (2018 – danas)
- članica Bibliotekarskog društva Srbije (1994 – danas)
Sonja Viličić
- članica upravnog odbora WHISC – Women in the Holocaust International Study Center, Givat Haviva, Izrael (2022 – danas)
- članica upravnog odbora Labris – organizacije za lezbijska ljudska prava (2019 – danas)
Nagrade
Milovan Pisarri
- nagrada „Treći put“ Viktimološkog društva Srbije (2020)
Nevena Daković
- nagrada „Nebojša Popović“ (2023)
- PROJEKTI
- SARADNJA
Laboratorija za proučavanje Holokausta u saradnji sa međunarodnim partnerima predvodi inicijative u izučavanju Holokausta i genocida kroz nekoliko ključnih projekata.
- Uvođenje prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji
Ovaj projekat, podržan od strane Ambasade SAD u Srbiji, usmeren je na izgradnju mreže stručnjaka iz Srbije i SAD, s ciljem uspostavljanja prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji. Očekuje se da će master program biti predstavljen u akademskoj 2024/2025. godini. Osim razvoja programa, projekat teži da unapredi znanje o Holokaustu, genocidu nad Romima, revizionizmu, rasizmu i nedavnoj prošlosti Srbije, bivše Jugoslavije i SAD kroz predavanja uživo i na daljinu. - Univerzitetski partnerski program za studije Holokausta
Uz podršku Konferencije o jevrejskim materijalnim potraživanjima protiv Nemačke, Ministarstva finansija Savezne Republike Nemačke i Fondacije „Sećanje, odgovornost,
budućnost” Laboratorija od akademske 2022. godine u svakom semestru organizuje besplatne kurseve o istoriji Holokausta. Kursevi su dostupni studentima svih nivoa studija i
naučnih usmerenja, a kursevi podrazumevaju kurikulum koji podstiče razvijanje naučnih i praktičnih veština vezanih za izučavanje Holokausta. - Mreža za Jevrejske studije jugoistočne Evrope
Pod pokroviteljstvom Fondacije Rothschild Hanadiv Evropa, Laboratorija radi na izgradnji mreže istraživačke saradnje fokusirane na jevrejske studije u jugoistočnoj Evropi. Ova
inicijativa je posebno važna jer jugoistočna Evropa ima bogatu i raznoliku jevrejsku istoriju koja je do sada, kako u lokalnom tako i u međunarodnom kontekstu, bila nedovoljno
istražena. Projekat podstiče univerzitetsku saradnju i organizuje naučne aktivnosti kako bi se promovisalo znanje i sećanje na jevrejsku zajednicu u regionu.
- Uvođenje prvih master studija Holokausta i genocida u Srbiji
- VIDEO
Video arhiva Shoahlab-a nastala je kao rezultat razgranatih aktivnosti koje obuhvataju različite aspekte izučavanja Holokausta. U narednoj listi predstavljene su samo neke od njih, dok se ostatak može naći na YouTube plejlisti Šoalaba
- [Seminar o knjizi] Jovan Bajford – Genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj na slikama
- 3D Rekonstrukcija Jasenovca: Novi pristupi memorijalizaciji osetljivog nasleđa
- Lokalne istorije i sećanja Roma i Romkinja u Srbiji i Bosni i Hercegovini na Drugi svetski rat
- Dragana Stojanović: Memorijalni prostori u naracijama današnjice: Holokaust i etika turizma
- Nada Banjanin Đuričić – Kako predavati o Holokaustu?
- Dr Robert Williams – Dynamics of Present-Day Antisemitism and Holocaust Distortion
- Yehuda Bauer – Why is the History of Woman in the Holocaust important and the Necessity of Researching it